Bouwplannen voor een standaardcajon
Een standaardcajon is niet veel meer dan een houten doos waar je kan opzitten om hem te bespelen. Hij heeft een stevige basklank in het midden van het slagvlak en een droger "punch"geluid aan de bovenkant van de cajon. De standaardcajon wordt zeer veel gebruikt in latin muziek.
Wil je liever een cajon die meer klinkt zoals een drumstel, kijk dan even bij de bouwplannen voor een vaste-snaarcajon.
Wil je liever een cajon die meer klinkt zoals een drumstel, kijk dan even bij de bouwplannen voor een vaste-snaarcajon.
Wat heb je nodig
Om een cajon te bouwen, begin je bij de zijkanten, boven- en onderkant. Hiervoor gebruik je best multiplex tussen 9 en 12 mm. Voor de constructie van deze cajon heb ik gebruik gemaakt van multiplex van 12mm. De gebruikte afmetingen zijn 30 x 48 cm voor de zijkanten en 30 x 30 cm voor de boven- en onderkant. Voor het slagvlak gebruik je dunne multiplex (voor deze cajon heb ik 3,6 mm gebruikt) met afmeting 50,5 x 30 cm. Voor de achterwand gebruik je multiplex van ongeveer 6 mm dikte met afmetingen 50,5 x 30 cm. Verder heb je nog een lat hout nodig die geschaafd is en een dikte heeft van ongeveer 3 cm.
1. Lijmen
Door gebruik te maken van houtlijm, 4 hoekklemmen en spanbanden voor rechte hoeken, kan je de zijkanten, de boven- en de onderkant in één keer aan elkaar vastlijmen. De spanbanden en de hoekklemmen zorgen er voor dat er voldoende druk wordt gezet, terwijl de houtlijm droogt. Dit zorgt er voor dat het hout zeer stevig aan elkaar vastzit. Vergeet de overtollige lijm niet weg te vegen met een vochtige doek om lijmsporen te vermijden.
2. Versteviging aanbrengen
Om de cajon steviger te maken - je moet er tenslotte op kunnen zitten - plaats ik in de hoeken nog vierkante latten van 25 cm lang. Deze maak ik vast met houtlijm. Deze blokjes dien je niet vast te zetten met klemmen als je ze over en weer schuift totdat de lijm ze vanzelf tegen het hout zuigt. Nu moet je de lijm laten drogen. Afhankelijk van de lijm die je gebruikt, dient dit over nacht te gebeuren. Als je sneldrooglijm gebruikt, kan je na ongeveer 2 uur verder met de volgende stap. Vergeet ook hier de overtollige lijm niet weg te vegen met een vochtige doek om lijmsporen te voorkomen.
3. Slagvlak lijmen
Dan is het tijd om het slagvlak vast te lijmen. Hier dien je er rekening mee te houden dat de bovenzijde en 10 centimeter van de zijkanten aan de bovenkant niet vastgelijmd worden. Dit zal nadien vastgeschroefd worden. Dit heeft als voordeel dat je door de schroeven harder of zachter aan te draaien, de klank kan veranderen.
Het slagvlak bestaat uit dun multiplex. In dit geval heb ik gebruik gemaakt van een 3,6 mm dik slagvlak met als afmetingen 50,5 x 30 cm. Deze plaat is een klein beetje groter dan de voorkant van de constructie die je tot nu toe hebt. Dit omdat het gemakkelijker is iets af te vijlen dan hout bij te lijmen moest de plaat niet goed passen. Zorg er voor dat je door middel van klemmen of spankabels voldoende druk kunt uitoefenen terwijl de houtlijm droogt.
4. Slagvlak vastschroeven
Wanneer de lijm van het slagvlak droog is, hangt de bovenkant van het slagvlak nog los. Deze gaan we vastschroeven. Hiervoor gebruiken we schroeven die niet te dik zijn. Ik gebruik schroeven met een diameter van 3 mm en 16 mm lengte. Eerst boren we gaten met een boor die 1 mm kleiner is in diameter dan de schroeven. Ik gebruik dus een 2 mm boor. Langs de zijkanten begin ik 7,5 cm van de bovenkant en een volgende schroef ik op ongeveer 15 cm van de bovenkant. Aan de bovenkant plaats ik een schroef in het midden en telkens op 7,5 cm van de zijkant. Deze gaten dien je dan mooi uit te boren met een verzinkboor zodat de kop van de schroeven er mooi inpast.
Je zal merken dat je op deze manier geen schroeven in de hoeken hebt geboord. Dit is om het slagvlak los te laten in de hoeken. Dit geeft een scherpere klank. Door de schroeven vaster of losser te draaien, kan je deze klank aanpassen. Natuurlijk kan je ook in de hoeken schroeven plaatsen als je deze scherpere klank helemaal niet wil voor jouw cajon.
Je zal merken dat je op deze manier geen schroeven in de hoeken hebt geboord. Dit is om het slagvlak los te laten in de hoeken. Dit geeft een scherpere klank. Door de schroeven vaster of losser te draaien, kan je deze klank aanpassen. Natuurlijk kan je ook in de hoeken schroeven plaatsen als je deze scherpere klank helemaal niet wil voor jouw cajon.
5. Gat maken in de achterwand
Het gat in de achterwand (een multiplex plaat van 6 mm dikte, zelfde afmetingen als het slagvlak) heeft 2 functies: de overtollige lucht uit de cajon te kunnen laten wanneer we op het slagvlak slaan en dienst doen als klankgat. De afmetingen variëren tussen 9,5 cm en 12 cm diameter. Het eenvoudigste maak je dit gat door gebruik te maken van een klokboor. Als je dit niet hebt, maar je hebt wel een wipzaag, dan teken je eerst met een passer een cirkel, danboor je een gat in de cirkel en volg je met een wipzaag de omtrek van de cirkel. Hou er wel rekening mee dat je met een wipzaag nooit een perfecte cirkel verkrijgt.
Het gat kan bovenaan, in het midden of onderaan de achterwand geplaatst worden. Onderaan krijg je een diepere basklank terwijl je bovenaan een iets doffere bas verkrijgt. Dit hangt dus af van hoe jij je cajon wil laten klinken. Ik heb er voor gekozen om een diepere basklank te verkrijgen en heb het middelpunt van de cirkel op 20 cm van de onderkant van de cajon geplaatst.
Het gat kan bovenaan, in het midden of onderaan de achterwand geplaatst worden. Onderaan krijg je een diepere basklank terwijl je bovenaan een iets doffere bas verkrijgt. Dit hangt dus af van hoe jij je cajon wil laten klinken. Ik heb er voor gekozen om een diepere basklank te verkrijgen en heb het middelpunt van de cirkel op 20 cm van de onderkant van de cajon geplaatst.
6. Achterwand vastlijmen
Dit gebeurt op dezelfde manier als met het slagvlak. Alleen dient hier de volledige achterwand vastgelijmd te worden. Let er weer op dat je overtollige lijmresten wegveegt met een vochtige doek en dat je voldoende spanning houdt op de achterwand tijdens het drogen van de houtlijm.
7. Hoeken afronden
Wanneer de lijm voor de achterwand droog is, kan je voor de eerste keer je cajon eens uittesten - eindelijk! Nu komt de afwerking. Eerst is het belangrijk om het slagvlak en de achterwand mooi gelijk te vijlen met de zijwanden zodat er geen hout meer uitsteekt. Je kan hiervoor ook een schaaf gebruiken, maar let er dan wel op dat je nooit de hele lengte van het slagvlak of achterwand in 1 keer schaaft. Anders gaat het hout versplinteren.
Wanneer je dit hebt gedaan kan je de hoeken beginnen afronden zodat het niet zo pijnlijk is om op de cajon te gaan zitten. Vergeet niet om er op het einde nog even met een schuurpapiertje over te gaan om splinters te vermijden.
Je kan ook altijd heel de cajon nu nog even opschuren met het schuurapparaat zodat alle sporen van gereedschap verdwijnen.
Wanneer je dit hebt gedaan kan je de hoeken beginnen afronden zodat het niet zo pijnlijk is om op de cajon te gaan zitten. Vergeet niet om er op het einde nog even met een schuurpapiertje over te gaan om splinters te vermijden.
Je kan ook altijd heel de cajon nu nog even opschuren met het schuurapparaat zodat alle sporen van gereedschap verdwijnen.
8. Vernissen
Als je je cajon wil versieren is het nu het moment. Je kan je cajon schilderen, er logo's op aanbrengen,... de mogelijkheden zijn eindeloos. Als je stickers wil gebruiken wacht je best tot na de eerste laag vernis.
Om de cajon te vernissen maak ik gebruik van een polyurethaanvernis. Dit is zeer krasvast vernis. Ik raad je wel aan geen mat vernis te gebruiken. Een instrument dat mooi blinkt heeft net dat ietsje meer. Vergeet ook niet tussen de lagen lichtjes op te schuren. Mijn cajon heeft 3 lagen vernis gekregen. Let er bij het vernissen op dat je geen te dikke lagen aanbrengt. Anders kan je druppelvorming krijgen en dit geeft niet zo'n mooi eindresultaat.
9. Pootjes
Wanneer je cajon helemaal droog is, kan je er aan de onderkant nog rubberen pootjes opschroeven. Dit zorgt ervoor dat de cajon niet verschuift tijdens het spelen. Ik gebruik hiervoor simpele rubberen pootjes en de bijhorende schroeven. Zorg wel dat de schroeven niet te lang zijn zodat ze langs de binnenkant niet door je hout steken en vergeet niet gaten van 1 mm kleiner dan de schroeven te boren om barsten te voorkomen.
En nu spelen maar!
Mail gerust een foto van het resultaat door. Dan plaats ik je foto op de site.
En nu spelen maar!
Mail gerust een foto van het resultaat door. Dan plaats ik je foto op de site.